Hoa lan được tiêu thụ với số lượng rất lớn ở nước ta, tuy nhiên lượng hoa sản xuất trong nước hiện vẫn chưa đáp ứng được đủ nhu cầu. Hoa lan phục vụ cho thị trường trong nước phần lớn phải nhập từ nước ngoài như Thái Lan, Đài Loan. Việc trồng hoa lan hiện đang được quan tâm phát triển ở rất nhiều tỉnh, thành trên cả nước với rất nhiều chủng loại như Mokara, Dendrobium, Cattleya, Vanda, Phalaenopsis,…. Bên cạnh đó nhu cầu về nguồn giống hoa lan ngày càng cao, trong khi việc áp dụng các phương pháp nhân giống truyền thống (tách chiết) với hệ số nhân thấp hoàn toàn khó đáp ứng được nhu cầu sản xuất thì việc nghiện cứu xây dựng các quy trình công nghệ nhân giống hoa lan bằng phương pháp nuôi cấy mô, với hệ số nhân tăng gấp nhiều lần, để tăng sản lượng cây giống là một trong những vấn đề đang được quan tâm hiện nay.

Từ năm 2006 đến nay, Trung tâm Công nghệ Sinh học trực thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Tp.HCM đã tiến hành nghiên cứu xây dựng quy trình công nghệ nhân giống hoa lan bằng phương pháp nuôi cấy mô. Bước đầu đã đạt được một số kết quả khả quan như:

-         Bộ sưu tập giống hoa lan hiện có của Trung tâm được xem là một trong những bộ sưu tập lớn nhất về giống lan của khu vực Phía Nam với 350 giống hoa lan các loại, trong đó có 136 giống lan rừng Việt Nam.

-         Trung tâm đã xây dựng thành công 3 Quy trình công nghệ nhân giống hoa lan:

+ Quy trình nhân giống bằng phương pháp nuôi cấy mô trên nhiều nhóm hoa lan khác nhau. Khu nuôi cấy mô tế bào thực vật sở hữu trên 80 giống hoa lan đang được nuôi cấy in vitro, có khả năng nhân giống khoảng 2 triệu cây cấy mô/năm.

+ Quy trình nhân giống hoa lan trên hệ thống nuôi cấy ngập chìm tạm thời (TIS) mang lại hiệu quả với hệ số nhân cao hơn 10 lần so với phương pháp nuôi cấy truyền thống.

+ Quy trình phát hiện sạch virus gây bệnh trên hoa lan đang từng bước triển khai nhằm tạo ra giống lan cấy mô hoàn toàn sạch virus, góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh của giống lan sản xuất trong nước.

-         Trung tâm đã lai tạo thành công 34 tổ hợp lai bằng phương pháp lai hữu tính, tạo giống mới bằng phương pháp chiếu xạ có 30 dòng lan có biểu hiện khác biệt về mặt hình thái và di truyền, tạo giống lan Dendrobium kháng virus bằng phương pháp chuyển gen RNAi.

Cùng với việc sở hữu cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại, đồng bộ, Trung tâm sẵn sàng thực hiện tư vấn, chuyển giao công nghệ về nuôi cấy mô thực vật, cung ứng cây giống, đào tạo, huấn luyện về kỹ thuật nhân giống cây trồng bằng phương pháp nuôi cấy mô thực vật cho các cá nhân và tổ chức có nhu cầu.

Song song đó, để hỗ trợ cho việc nuôi cấy mô đạt hiệu quả cao, công ty CP Bóng đèn Điện Quang đã giới thiệu Bộ đèn HQ chuyên dụng nuôi cấy mô (In vitro), đèn LED trong nuôi cấy mô giúp tiết kiệm điện năng, nâng cao chất lượng cây giống, rút ngắn thời gian, nâng cao hiệu quả nhân giống.

Nhằm sơ kết lại tình hình hoạt động nuôi cấy mô thực vật trên địa bàn thành phố trong thời gian qua cũng như giới thiệu các phương pháp nhân giống hoa lan, các loại giống lan mới, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Tp.HCM đã tổ chức "Hội nghị sản xuất và cung ứng cây giống hoa lan nuôi cấy mô tại Tp.HCM" vào trung tuần tháng 3 vừa qua. Trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh hiện có 13 tổ chức, cá nhân sản xuất cây giống hoa lan nuôi cấy mô với sản lượng sản xuất hàng năm đạt khoảng 12,6 triệu cây giống nuôi cấy mô các loại. Chủng loại cây giống cấy mô dễ tiêu thụ là các giống hoa lan Dendrobium, Cattleya, Oncidium, Hồ Điệp, Vanda, Mokara và các giống lan rừng. Hình thức tiêu thụ sản phẩm chủ yếu của các cơ sở nuôi cấy mô là tiêu thụ sản phẩm qua hợp đồng với thị trường tiêu thụ chủ yếu là ở thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận.

Tại Hội nghị, đã có 4 hợp đồng nguyên tắc tiêu thụ giống lan nuôi cấy mô được ký kết.

Giang Thanh