Sáng ngày 5/12/2017 tại Thành phố Hồ Chí Minh, Cục Xúc tiến Thương mại (Bộ Công Thương) đã tổ chức chương trình hội thảo với chuyên đề “Thanh toán quốc tế trong hoạt động xuất nhập khẩu”. Chương trình nhằm giúp doanh nghiệp tiếp cận và đánh giá các tranh chấp đã và đang gặp phải; đồng thời cũng phân tích và đưa ra các biện pháp phòng ngừa rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế.

      Thương mại quốc tế là một lĩnh vực quan trọng, một công cụ không thể thiếu trong thời hội nhập sâu rộng, mở cửa kinh tế như hiện nay. Các phương thức giao dịch ngày một phát triển với nhiều hình thức kinh doanh mới như: thương mại điện tử, mua bán nợ thương mại, cho thuê tài chính… Thế nhưng, đi cùng với sự phát triển thì thương mại quốc tế càng không tránh được các rủi ro ngày một nhiều và đa dạng hơn với những vụ lừa đảo do ứng dụng phương thức giao dịch tự động và thiếu an toàn.

      Theo lời chia sẻ của Bà Nguyễn Thị Thu Hằng – Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm thanh toán quốc tế - Ngân hàng An Bình, trong những năm gần đây, nhằm tiết kiệm chi phí mà các doanh nghiệp đã ít sử dụng phương thức thanh toán an toàn như thông qua ngân hàng hay tổ chức tín dụng, mà dần chuyển sang phương thức chuyển tiền, thanh toán trực tiếp. Mặc dù, phương thức này việc thanh toán sẽ được thực hiện một cách nhanh chóng, nhưng doanh nghiệp cũng sẽ phải đối mặt với những rủi ro khi bị tội phạm công nghệ (hay còn gọi là hacker) tấn công, nhất là khi cộng đồng doanh nghiệp chỉ trao đổi và giao dịch qua Internet.

      Trong nguồn tài liệu Ngân hàng An Bình cung cấp tại hội thảo, từ năm 2013 đến năm 2016, trên thế giới đã có khoảng 22.000 vụ lừa đảo, thiệt hại 3,1 tỷ USD. Các vụ lừa đảo này diễn ra ở 79 quốc gia và tội phạm tập trung chủ yếu từ các tổ chức tại Đông Âu, châu Á, châu Phi và Trung Đông. Điều này cho thấy, thương mại quốc tế đã và đang đối diện với nguy cơ bị lừa đảo trong hoạt động thương mại quốc tế và thanh toán điện tử, đồng thời dẫn đến các rủi ro cho doanh nghiệp trong việc thực hiện thanh toán quốc tế.

      Theo Tiến sĩ – Luật sư Bùi Quang Tín – Chuyên gia kinh tế và pháp lý, CEO Trường Doanh nhân BizLight nhận định, các rủi ro trong thanh toán quốc tế là những vấn đề xảy ra ngoài ý muốn, đồng thời có thể xảy ra bất cứ thời điểm nào trong quá trình thực hiện giao dịch và với bất cứ chủ thể nào như: nhà xuất khẩu, nhà nhập khẩu hay ngân hàng.

      Chính vì vậy, để có thể phòng ngừa các rủi ro, doanh nghiệp cần phải tìm hiểu kỹ đối tác trước khi giao dịch, nên mua bảo hiểm tỷ giá trong trường hợp tình hình tỷ giá biến động phức tạp và khó dự báo. Đặc biệt, các doanh nghiệp nên lựa chọn các phương thức thanh toán an toàn, phù hợp như: phương thức trả chậm, phương thức chuyển tiền hay phương thức nhờ thu, L/C, … Đồng thời, để tránh sự hiểu lầm, sai sót khi ký hợp đồng mua bán theo các điều kiện thương mại quốc tế (Incoterms), các bên phải đặc biệt chú ý đến các điều khoản áp dụng.

Ông Loedchai Thongvigitmanee – Trưởng đại diện KBank tại Tp.HCM chia sẻ về các hoạt động hỗ trợ
của Ngân hàng Kasikorn đối với doanh nghiệp Việt Nam trong việc thanh toán quốc tế

      Kết thúc chương trình, các chuyên gia cũng lưu ý rằng, mỗi giao dịch các doanh nghiệp cần phải thực hiện qua hai bước xử lý độc lập từ người soạn lệnh lẫn người phê duyệt, cũng như phải thực sự cẩn thận tới các chi tiết thanh toán. Hơn thế nữa, nên xác thực yêu cầu thanh toán trước khi soạn lệnh hay phê duyệt để đảm bảo không có sự giả mạo, lừa đảo. Đối với những thanh toán tới đối tác mới thì cần thêm một bước xác thực nữa trước khi đưa những thông tin tài chính, thông tin cá nhân và doanh nghiệp lên trên các phương tiện thông tin đại chúng hay website công ty.

Trương Thị Kim Ngân